Laatst bijgewerkt op 7 oktober 2019
Op mijn 45e schrok ik van de weegschaal. Ik ga al jaren 1x per per week op de weegschaal staan, zodat er geen ontzettend schokkende dingen kunnen gebeuren met mijn gewicht. Wat kan er tenslotte in 1 week gebeuren? Tot mijn schrik werd ik in die tijd opeens elke week zwaarder, soms 100 gram en de volgende keer 300 gram, maar mijn gewicht bleef in een stijgende lijn. Zo gek, dat ik zomaar ineens ging groeien. Ik at en dronk hetzelfde, ik bewoog hetzelfde en toch werd dat getal op de weegschaal steeds hoger. Gek werd ik ervan… Mijn man ook, want mijn humeur werd er ook niet bepaald beter van. Ik veranderde in een chagrijnig kreng op mijn wekelijkse weegdag!
En ik ben niet de enige. Zoals je weet, komen veel vrouwen tijdens de overgang een paar kilootjes aan. Soms lijkt het wel of die vetrolletjes er vanzelf bijkomen, want ze verschijnen ook als je helemaal niet anders of meer bent gaan eten. Hoe komt dat, waarom kan je dikker worden tijdens de overgang en wat kan je doen om dit te voorkomen?
Niet jouw schuld

Het is natuurlijk niet jouw schuld, maar van je hormonen. Als je in de overgang komt wordt er minder oestrogeen in je eierstokken aangemaakt. Hierdoor kun je last van allerlei overgangsklachten krijgen. Maar… het vet kan gedeeltelijk de oestrogeenproductie overnemen. En dus gaat je lichaam haar best doen om extra vet op te slaan, zodat er voldoende oestrogeen aangemaakt kan worden. En zo ontstaat de gewichtstoename. Er wordt ook extra testosteron (het mannelijk geslachtshormoon) aangemaakt en daardoor krijg je eerder een buikje, terwijl voor de overgang het vet meer op de heupen en dijen bleef plakken.
Is aankomen in de overgang te voorkomen?
Het is eigenlijk heel eenvoudig. Je verbranding wordt trager, dus als je minder gaat eten dan kom je ook niet aan. Als je ouder wordt gaat je stofwisseling veranderen en daar kun jij je leefstijl dan op aanpassen. Dus geen tijdelijk dieet, maar je leefstijl voor altijd aanpassen. Minder eten, kleinere porties, regelmatig bewegen en ook rust is heel belangrijk.
Voorkomen is beter dan genezen
De volgende tips kunnen helpen om niet aan te komen tijdens de overgang:
- Eet gezond. Voldoende groente en fruit en weinig gefabriceerde producten. Eet zo natuurlijk mogelijk. Voordeel hierbij is dat je het grootste gedeelte van de supermarkt kunt overslaan. Eet voldoende gezonde vetten: denk hierbij aan vette vis, avocado’s, ongebrande en ongezouten noten, olijfolie, olijven, kokosolie, zaden en pitten. Probeer suiker zo weinig mogelijk te eten en te drinken (!).
- Eet minder, kleinere porties. Je stofwisseling vertraagt, dus slaat je lichaam meer vet op als er meer calorieën binnen komen. Wat niet verbrand wordt door het lichaam wordt als vet opgeslagen.
- Drink voldoende, daardoor heb je minder trek in eten. Een ander voordeel is dat Je lichaam dan ook voldoende vocht heeft om afvalstoffen gemakkelijker af te voeren. Het beste dat je kunt drinken is water en (kruiden)thee. Vind je water drinken saai? Leuk het dan wat op met een schijfje citroen/limoen, munt, komkommer of frambozen. Pas op met frisdranken (ook de light versie), vruchtendranken en limonade. Hier zitten veel suikers in en die wil je juist zoveel mogelijk vermijden. Ook kunstmatige zoetstoffen zijn niet goed voor je lichaamsgewicht. Deze brengen je stofwisseling namelijk in de war en daardoor krijg je meer trek in zoet en koolhydraten. Het gevolg daarvan is weer dat je aankomt en dat wil je juist voorkomen.
- Zorg voor voldoende vitamine D! Het lichaam kan zelf vitamine D aanmaken onder invloed van zonlicht, maar wij leven nu eenmaal in Nederland en daar is het klimaat niet altijd zo zonnig. Veel vrouwen kampen dan ook met een tekort aan vitamine D. Het is belangrijk voor sterke botten, soepele spieren, een goede weerstand en een zonnig humeur. Naast botontkalking is depressie ook een bekend probleem in de overgang. In o.a. vette vis vind je vitamine D, maar het is verstandig om ook een supplement te nemen.
- Beweeg meer! Je stofwisseling mag dan vertragen, maar dat wil niet zeggen dat jij dan verder niks meer kunt doen. Kom in beweging. Als jij meer beweegt, dan zal je lichaam meer calorieën moeten gaan verbranden voor meer energie. Je komt daardoor minder snel aan. Kom dus vooral in beweging! Duursporten zoals wandelen, powerwalken of hardlopen is prima, vooral als je er ook nog spierversterkende oefeningen bij doet. Pilates is zo’n spierversterkende training. Dit kun je prima thuis doen met Pilates online. Zo bouw je spierweefsel op en spieren gebruiken meer calorieën dan vet, zelfs in rust. Natuurlijk kun je ook op een natuurlijke manier je spieren gebruiken: zware tassen met boodschappen dragen, is ook een goede spierkrachttraining.
- Begin nu niet meteen elke dag helemaal ‘uit je dak’ te gaan met sporten. Elke dag minstens 30 minuten matig intensief bewegen is al hartstikke goed! Daarnaast is het ook heel belangrijk dat je dagelijks mentaal rust krijgt. Stress kan ervoor zorgen dat je aankomt in gewicht of kan het afslanken behoorlijk tegenwerken. Dus zorg goed voor jezelf met een dagelijks moment voor jezelf met yoga of meditatie. Vind je dat te zweverig, met een boek op de bank zorgt ook al voor ontspanning.
Mindfulness-oefeningen tegen overgangsklachten
Angelina Jolie is in een vervroegde overgang gekomen op 40-jarige leeftijd na de amputatie van haar borsten en eierstokken. Ze zegt hierover: “ik heb er geen verschrikkelijke reacties op ervaren, ik heb geluk gehad”. Ze vindt de overgang heerlijk, zegt ze ook nog. Dan heb je zeker geluk!
Want in de overgang heb je vaak nog meer onaangename symptomen, zoals opvliegers, hartkloppingen en stemmingswisselingen. Gelukkig kun je daar iets aan doen met deze 3 mindfulness oefeningen:
Vooral niet verzetten – Voel je een opvlieger opkomen? Vooral geen paniek! Hij neemt zo dadelijk weer af, tenminste als jij je gevoelens accepteert. Schiet je meteen in een “oh nee, daar gaan we weer”-gevoel, dan blaas je de opvlieger alleen maar op. Probeer de eerstvolgende keer gewoon te denken: “oh een opvlieger, wat vervelend, maar het is zo. Ik laat het er gewoon zijn en ik ga me niet verzetten”. Zo geef jij deze intense gevoelens de vrijheid. Door jouw rustige acceptatie zal de opvlieger veel sneller voorbijgaan.
Richt je aandacht op iets anders – Springen de tranen in je ogen als je net hebt ontdekt dat je gisteren je laatste stukje favoriete Tony Chocolonely hebt opgegeten? Ga er dan maar vanuit dat dit je hormonen zijn die reageren. Laat je niet overweldigen, maar zoek iets anders dat je kunt doen. Was bijvoorbeeld de ontbijtspullen af met de hand en dwing jezelf alleen maar bezig te zijn met de afwas. Kijk hoe je handen in het sop verdwijnen, hoe je vingers zich om het kopje heen vouwen. Hoe de afwasborstel over het bordje gaat. Let ook eens op je houding, hoe sta je? Rechtop of een beetje naar voren gebogen. Ga eens op 1 been staan en voel wat dat met je lichaam doet. Hoe is je gezichtsuitdrukking, verbeten, neutraal of misschien kun je wel een glimlach op je gezicht toveren! Als je op al deze lichamelijke details richt dan hebben je hersenen geen ruimte meer voor vervelende gedachten.
Denk niet teveel vooruit – Veel stress in de overgang wordt veroorzaakt door het bedenken van negatieve toekomstscenario’s. Voor je het weet loop je de hele dag te piekeren over je klachten: ‘zijn het wel overgangsklachten? misschien heb ik wel hartklachten, misschien heb ik wel een burn-out, dit is toch niet normaal, ik ga er helemaal aan onderdoor’. Zo praten je hersenen dag-in-dag-uit op je in. Gelukkig kun je hiervoor ook mindfulness inzetten. De overgang is een natuurlijk proces en iedere vrouw komt er, hoe dan ook, doorheen. Neem elke dag zoals die is, morgen kan het weer anders zijn. Kijk niet vooruit naar de volgende maand of het volgend jaar.
Dipje door je overgangsklachten?
Heb jij wel eens een slechte bui? Slecht slapen, irritatie of een vervelende gebeurtenis kan ervoor zorgen dat je tijdelijk minder goed gehumeurd bent.. In de volksmond hoor je dan vaak dat iemand ‘in een dipje zit’, ‘depri’ is of last heeft van een ‘kleine depressie’. Een vrouw in de overgang heeft zelfs meer dan gemiddeld kans op ‘een dipje’ en dat maakt het leven er niet leuker op.
Naast alle lichamelijke ongemakken en veranderingen tijdens de overgang zijn er ook nog veel veranderingen die in deze periode kunnen ontstaan, zoals kinderen die het huis uit gaan, het ziek zijn of overlijden van de ouders of een echtscheiding. Dit vergroot de kans op een dipje of een kleine depressie. Natuurlijk kun je er iets tegen doen, zodat je niet in een echte depressie raakt. Als je merkt dat je een beetje somber bent, ga dan extra veel naar buiten, lekker wandelen in de natuur. Wandelen in de natuur zorgt voor meer aanmaak van serotonine in je lichaam, hierdoor wordt je rustig in je hoofd en kom je meer in balans. Je zult hierdoor ook beter kunnen slapen. Serotonine wordt ook wel het gelukshormoon genoemd. Onderzoek wijst uit dat in de buitenlucht bewegen zorgt voor minder angstige en depressieve gevoelens en je gaat je energieker en vrolijker voelen.
Multitasken
Zoals je weet, zijn vrouwen goed in multitasken. Als je in de overgang bent kan het gebeuren dat het ineens niet meer zo goed lukt, dat multitasken. Ook dat heeft een lichamelijke oorzaak, jawel, weer diezelfde hormonen! Doordat het mannelijke groeihormoon testosteron verhoogt wordt in de overgang en het vrouwelijke oestrogeen afneemt, wordt het moeilijker om te multitasken voor ons. Daardoor kan het gebeuren dat het allemaal teveel wordt en je een negatief zelfbeeld krijgt. Je vecht dan tegen je eigen lichaam. Je wilt iets wat lichamelijk niet meer mogelijk is door de verandering in je hormoonhuishouding. Hierdoor is het zelfs mogelijk dat je in een depressie raakt.
Dit is gelukkig wel te voorkomen:
- Door je bewust te zijn van deze veranderingen.
- Zorg voor voldoende rustmomenten.
- Zorg voor voldoende beweging en buitenlucht.
- Lichamelijke inspanning kan helpen de hoeveelheid serotonine (geeft een gevoel van geluk) te verhogen
- Goede voeding speelt hier ook een rol in. Eet veel (verschillende kleuren) groente en 2 stuks fruit per dag, dat kan je al op het goede spoor zetten
Samen met 1,6 miljoen vrouwen in de overgang
Op de website van Isa Hoes en Medina Schuurman kun je lezen dat er 1,6 miljoen vrouwen in Nederland in de overgang zijn. Voordeel is dus dat je het niet in je eentje hoeft te doen! En nog een voordeel is, dat wij in de beste tijd leven om een vrouw in de overgang te zijn. Vroeger diende de vrouw voor het huishouden te zorgen en haar man in de watten te leggen. Toen was het vooral klagen en dragen. Voor ons kan het de overgang naar de mooiste periode in je leven zijn. Meer levenservaring, geen onzekerheid meer, je weet wat je waard bent en waar je goed in bent.
Het is belangrijk dat je een nieuwe leefstijl ontwikkelt die echt bij jou past, waarin jij kunt bloeien. Ga wat meer vertragen, bouw elke dag momenten van rust in. Ga uit je hoofd, in je hart. Laat je niet meer leiden door stress.
Ontwikkel ook een goede relatie met jezelf. Lief zijn voor jezelf is zo belangrijk in deze fase. Word eerlijk naar jezelf en durf jezelf op de eerste plaats te zetten.
Dus trek wél die leuke jurk aan. Geef jezelf een schop onder de kont. En laat jezelf zien, met buikje of zonder. Verstop je niet meer!
Dat zijn hele mooie woorden van Isa en Medina om deze blog mee af te sluiten. Jij bent het waard om gezien te worden, gewoon zoals jij bent. Durf eens in die spiegel te kijken en tegen jezelf te zeggen: IK HOU VAN JOU! en daarna: GOEDEMORGEN SCHOONHEID, WAT ZIE JE ER VANDAAG WEER GEWELDIG UIT! Dat is een mooie oefening om mee af te sluiten. Als je dat elke dag tegen jezelf in de spiegel zegt gaat je positieve zelfbeeld er met grote stappen op vooruit.
Heb je vragen of wil je wat kwijt over jouw overgangsklachten? Ik hoor het graag!
Allemaal zaken waar ik als man zelf niet mee te maken krijg. Maar is toch niet allemaal kommer en kwel?
Henk, het kan ook de overgang zijn naar het mooiste deel van je leven en er zijn ook vrouwen die er nauwelijks iets van merken…
Wat lijkt mij dit geen pretje. Als ik soms. Ijn schoonmoeder er over hoor
Melissa, voor veel vrouwen is het inderdaad geen pretje. Maar het mooie is wel dat het ook letterlijk een overgang kan zijn naar het mooiste deel van je leven.
Voor mij duurt dit hopelijk nog een tijdje, maar het lijkt me heel lastig als je lijf opeens zo veranderd… ik zou er persoonlijk best tegenop zien, dus ga je tips onthouden!
Puck, het is ook echt heel lastig. Hoop dat je de tips onthoudt!
Gelukkig hoef ik hier nog niet over na te denken haha. Maar wel handig dat je een overzicht hiervoor hebt gemaakt. Ik kan me voorstellen dat sommige vrouwen hier wel wat aan hebben.
Bedankt voor je reactie Marcelina. Jouw tijd komt nog, zullen we maar zeggen… 🙂 Als je in de overgang bent kan dat een hele vervelende periode zijn en als je dan leest dat je er iets aan kunt doen, dan heb je er inderdaad iets aan.
Oh wat lijkt me dit vreselijk. Zien dat je veranderd en er amper wat aan kan doen. Goed dat je hier een blog over geschreven hebt!
Het kan inderdaad een hele vervelende periode in je leven zijn, maar wel ook een overgang naar de mooiste periode in je leven.
ik ben blij dat ik de overgang over heb geslagen en ook niet meer gaat krijgen!
Rachel, dan ben je een gelukkig mens!
Daar wachten we nog even mee. Daar zijn we nog niet aan toe hihi
Wees maar blij😅